Druga część artykułu Higiena pracowników 1 z 2, który znajduje się tutaj...
Po zapoznaniu się z wymaganiami prawnymi i wymaganiami standardów należy opracować procedurę uwzgledniającą sposób realizacji tych wymagań w zakładzie.
Pracownicy mają wpływ na bezpieczeństwo i jakość produktu, nawet, gdy większość produkcji poprowadzona jest w rurociągach. Zagrożenia dla produkcji i produktu związane z pracownikami pokazano w tabeli 5.
Zagrożenia Fizyczne
Zagrożenia Chemiczne
Zagrożenia Biologiczne
Działania zapobiegawcze
1. Włosy (z głowy, brody, przedramion i inne) 2. Zanieczyszczenia z rąk pracowników 3. Biżuteria 4. Elementy odzieży własnej: guziki, ozdoby (np. cekiny), przedmioty z kieszeni 5. Tipsy, lakier do paznokci 6. Środki higieny osobistej (chusteczki, plastry) 7. Osłony osobiste (czepki, rękawiczki jednorazowe)
1. Pozostałości środków myjąco- dezynfekujących (np. mydło) 2. Nanoszenie alergenów celowe lub nieświadome 3. Leki pracowników 4. Zapach tytoniu
GMP: 1. prawidłowe noszenie odzieży ochronnej 2. przestrzeganie wymagań zawartych w procedurze „higiena pracowników” 3. szkolenia personelu 4. mycie rąk i zmiana odzieży po opuszczeniu strefy produkcyjnej 5. posiadanie aktualnej książeczki sanitarno -epidemiologicznej, badania na nosicielstwo 6. samokontrola stanu zdrowia 7. kształtowanie odpowiedzialności za produkt 8. używanie wykrywalnych plastrów i osłon osobistych
Tabela 5. Analiza zagrożeń związana z higieną pracowników. Źródło: opracowanie własne.
Celem procedury będzie określenie zasad higieny dla pracowników, firm współpracujących i odwiedzających, a także innych osób przebywających na terenie zakładu. Zakres procedury: Procedura ma zastosowanie w zakładzie produkcyjnym w strefach produkcyjnych różnego ryzyka oraz na terenie otaczającym i swoim zakresem obejmuje zasady postępowania oraz zasady higieny pracowników. Odpowiedzialność opisuje się począwszy od stanowisk najważniejszych w strukturze organizacyjnej przechodząc do stanowisk podstawowych. Przykładową odpowiedzialność pokazano w tabeli 6.
Osoba/Jednostka
Zakres odpowiedzialności
Prezes
Odpowiedzialność za zapewnienie warunków i środków do realizacji niniejszej procedury oraz ogólny nadzór nad jej przestrzeganiem.
Pełnomocnik ds. jakości
Odpowiedzialność akceptację niniejszej procedury oraz zatwierdzanie wprowadzonych zmian odpowiedzialny za rozpowszechnienie, aktualizację i dostosowywanie procedury, a także za jej okresową weryfikację
Kierownicy obszarów produkcyjnych
Odpowiedzialność za wdrożenie niniejszej procedury w podległych działach prowadzenie zapisów – wskazanych procedurą informowanie pełnomocnika ds. jakości i dział kadr o odstępstwach w zakresie używania leków na produkcji oraz przynoszenia żywności własnej
Dział kadr
Nadzór nad ważnością badań pracowniczych, Kierowanie pracowników na badania Wybór placówki medycyny pracy i zakresu badań
Specjalista ds. BHP
Określanie wymaganej odzieży ochronnej Nadzór nad serwisem odzieży i pralnią
Pracownicy działu technicznego
Przestrzeganie wymagań higienicznych w strefach produkcyjnych Przestrzeganie zasad wchodzenia z warsztatu na obszar produkcyjny Przestrzeganie by firmy współpracujące przestrzegały wewnętrznych zasad zakładu Nadzór nad firmami zewnętrznymi wchodzącymi na teren zakładu
Firmy zewnętrzne współpracujące
Przestrzeganie wymagań zakładu w zakresie higieny zawartej w instrukcji dla firm technicznych współpracujących
Pracownicy produkcyjni
Postępowanie zgodnie z procedurą Zgłaszanie przełożonemu odstępstw w zakresie własnego stanu zdrowia, niezgodności dotyczących dostępności odzieży ochronnej oraz nieprawidłowych zachowań innych osób (nie tylko pracowników zakładu) na terenie zakładu.
Tabela 6. Przykładowe rozłożenie odpowiedzialności za działania związane z funkcjonowaniem procedury „higiena pracowników”. Źródło: Opracowanie własne na podstawie procedury.
Definicje do tej procedury mogły by być takie jak „Higiena osobista – to odpowiedni stan zdrowia, a także codzienne czynności polegające na myciu ciała oraz systematycznej zmianie i praniu odzieży. Jedne z najważniejszych czynników decydujących o dobrej jakości zdrowotnej i bezpieczeństwie produkcji.” I druga definicja „Nawyki higieniczne – to zespół porządkowych zachowań m. in. systematyczne mycie rąk, poprawne poruszanie się miedzy strefami w zakładzie, które powinny charakteryzować wszystkich pracowników zakładu”.
W rozdziale 5 – sposób postępowania powinny być opisane co najmniej takie zagadnienia jak: zasady ogólne, wymagania zdrowotne, dopuszczanie pracowników do pracy, higiena pracowników, materiały opatrunkowe, odzież ochronna pracowników, zasady poruszania się po zakładzie, osoby odwiedzające.
Zasady ogólne określają zasady dla wszystkich pracowników bez wyjątku. Przykładową zawartość tego podrozdziału pokazano w tabeli 7.
Pracownicy powinni przychodzić do pracy trzeźwi, wypoczęci, wyspani, zdrowi oraz czyści. Przed rozpoczęciem pracy pracownicy są szkoleni m.in. z zasad higienicznych obowiązujących w zakładzie. Zobowiązani są do udziału w szkoleniach okresowych. Pracownicy powinni przebierać się w wymaganą odzież ochronną. Każdy pracownik powinien chodzić po terenie zakładu w czystej oraz kompletnej odzieży, zgodnej z zajmowanym stanowiskiem i strefą pracy. Nie zezwala się pracownikom na przebywanie na terenie innych działów – w szczególności w strefach podwyższonego i wysokiego ryzyka – jeśli tam nie pracują. Pracownicy powinni dbać o higienę osobistą i higienę miejsca pracy przez cały czas pobytu w zakładzie. Pracownicy powinni spożywać posiłki wyłącznie na stołówce pracowniczej lub w wyznaczonych do tego miejscach. Nie zezwala się pracownikom na wnoszenie własnych napojów i żywności na teren zakładu oraz leków. Każdy pracownik powinien dbać o powierzony sprzęt, maszyny i urządzenia – utrzymując je w pełnej sprawności technicznej oraz czystości. Pracownicy używający rękawiczek zmieniają je w tych samych sytuacjach, w których konieczne jest mycie rąk. Niedyspozycje zdrowotne należy zgłaszać swojemu przełożonemu. Niezgodności w zakresie swojej higieny osobistej lub innych pracowników należy zgłaszać do Pełnomocnika ds. jakości oraz Działu Kadr.
Tabela 7. Zasady ogólne dotyczące higieny pracowników. Źródło: Opracowanie własne na podstawie procedury.
Podrozdział dotyczący wymagań zdrowotnych określa minimalny pakiet badań, który powinien być wykonany przed dopuszczeniem pracownika do pracy oraz częstotliwość badań. Można określić tez inne wymagania – n. kwestie „kwarantanny” po zakończeniu urlopu w miejscach o niskim poziomie higieny lub w miejscach występowania chorób zakaźnych przenoszonych przez żywność i wodę uwzględniając czas inkubacji choroby.
Podrozdział o dopuszczaniu pracowników do pracy dotyczy stanu zdrowia w dniu przystąpienia do pracy – zazwyczaj zawiera listę czego w takim momencie „nie wolno”, aby nie doprowadzić do przeniesienia czynników chorobotwórczych na produkowaną żywność. Powinny w nim znaleźć się też szkolenia (tematy), w których powinien wziąć udział pracownik przed rozpoczęciem pracy lub zmianą stanowiska. Może też być odesłanie do innej procedury np. szkoleniowej szczegółowo regulującej kwestię kompetencji na poszczególnych stanowiskach.
Podrozdział „higiena pracowników” reguluje prawidłowe zachowania higieniczne w każdej ze stref produkcyjnych zakładu. Szczególnie dokładnie powinno opisać się tych pracowników, którzy ze względu na wykonywane zadania przemieszczają się pomiędzy strefami o różnych reżimach higienicznych – np. pracowników technicznych czy rampowych.
Podrozdział „materiały opatrunkowe” określa jaki jest skład apteczek, gdzie one się znajdują. Określa też jakie materiały opatrunkowe w jakich przypadkach można użyć. Jeżeli są używane materiały wykrywalne przez detektor określa się częstotliwość badania tej zdolności.
Kolejny podrozdział reguluje zasady używania odzieży ochronnej przez pracowników. Powinna być jaka odzież jest dopuszczona, co ma zakrywać, jaka może być odzież własna, gdzie należy się przebierać w te odzież, kiedy ją wymieniać, kwestie przyporządkowania oznaczeń kolorystycznych odzieży do stref. Jeżeli są stosowane dodatkowe osłony (np. plastikowe zarękawki, ochrona słuchu) – ich opis również powinien się znaleźć w tym podrozdziale by było wiadomo co, jak i gdzie powinno się używać.
Ostatnie dwa podrozdziały „zasady poruszania się po zakładzie” oraz „osoby odwiedzające” ustanawiają zasady tak by chronić strefę produkcyjną przed przenoszeniem zanieczyszczeń z innych miejsc na terenie zakładu i z zewnątrz.
Rozdział 6 - Przypadki szczególne – powinien opisywać sposób postępowania wtedy, gdy niemożliwe jest przestrzeganie powyżej opisanych zasad i możliwe do przewidzenia sytuacje, np. użycie leków.
Rozdział 7 Dokumenty związane odwołuje się do innych procedur i dokumentów zakładowych. Najczęściej do „higieny zakładu” oraz innych programów wstępnych.
Rozdział 8 Dokumenty powołane to dokumenty uszczegółowiające zapisy procedury, a także formularze dokumentujące realizacje zaplanowanych działań. Do procedury „Higiena Personelu” mogłyby to być takie dokumenty jak: Instrukcja mycia rąk, Dopuszczenie pracownika do pracy, Rejestr badań pracowników, Kolejność ubioru pracownika, Formularz kontroli wykrywania detektorem partii materiałów pomocniczych i opatrunkowych.
Dobre zaplanowanie czynności związanych z higieną pracowników pozwala zminimalizować zagrożenia odpracownicze dla produkcji i produktu tym samym zapewniając bezpieczeństwo produktu dla konsumenta.
Woda jest jednym z podstawowych mediów do każdej produkcji spożywczej. W niniejszym artykule zostaną omówione zagadnienia związane z zaopatrzeniem w wodę. Woda w zakładzie służy przede wszystkim jako środek do zapewnienia odpowiedniej higieny pomieszczeń produkcyjnych, urządzeń oraz zapewnienia higieny pracowników. Zaopatrzenie zakładu spożywczego w wodę o jakości wody pitnej jest jednym z podstawowych wymogów prawnych.
Baza wiedzy
Audyt vs Inspekcja - krótko i zwięźle...
System icmInspector jest rozbudowanym narzędziem digitalizacji i automatyzacji procesów kontroli jakości ale też audytów. Postanowiliśmy zebrać w jednym miejscu bardzo syntetyczne zestawienie porównawcze poszczególnych cech dla procesu Audyty oraz Inspekcji. Oba procesy wpisują się w obszar zarządzania jakością ale każdy z nich wygląda trochę inaczej i występuje w innym miejscu i czasie.
Baza wiedzy
icmInspector w zarządzaniu urządzeniami kontrolno - pomiarowymi
Tydzień temu przedstawiliśmy obszerny materiał dotyczący wymagań w zakresie urządzeń pomiarowych w zarządzaniu jakością. Teraz przedstawiamy w jaki sposób wykorzystać system icmInspector do zarządzania urządzeniami pomiarowymi i innymi urządzeniami jakie wykorzystujemy w procesach kontroli jakości.
Baza wiedzy
Urządzenia kontrolno - pomiarowe w zarządzaniu jakością
Urządzenia kontrolno-pomiarowe mają za zadanie dać odpowiedź jak przebiegają procesy produkcji i w jakich warunkach. Na podstawie dokonanych pomiarów uzyskuje się informacje i ilości i jakości procesu produkcji co – jeśli mowa o systemie HACCP – daje odpowiedz czy wyprodukowano żywność bezpieczną. Urządzenia wykorzystywane w zakładach przemysłu spożywczego można podzielić na kilka grup - w zależności od zastosowania.
Jeżeli Twoja firma dostarcza rozwiązania dla podmiotów zajmujących się produkcją spożywczą lub przemysłową z przyjemnością nawiążemy współpracę partnerską! Więcej o modelu współpracy znajdziesz w sekcji Dla partnerów.
